Vàng da ở trẻ sơ sinh: nguyên nhân và cách chữa trị

Đối với trẻ sinh non thiếu tháng thì vàng da kéo dài là tình trạng bệnh lý dễ gặp. Cha mẹ nên thực hiện những thói quen hàng ngày đơn giản để đối phó với tình trạng này như: giữ ấm cho con, cho con tắm nắng đúng cách đủ giờ,…

Vàng da ở trẻ sơ sinh là gì?

Ở trẻ sơ sinh bị thiếu tháng làm quá trình chuyển hóa chất bilirubin dư thừa không thể xảy ra dẫn đến hiện tượng vàng da sơ sinh, quá trình vàng da ở trẻ càng kéo dài khi có càng nhiều bilirubin dư thừa. Đặc biệt là ở trẻ sinh non đây là một tình trạng phổ biến.

Các tế bào hồng cầu luôn được tạo mới và mất đi đối với trẻ mới sinh, hiện tượng vỡ các hồng cầu sau sinh này khiến sự mất đi diễn ra nhiều hơn, khi hồng cầu bị vỡ giải phóng ra chất hemoglobin và chất này sẽ được chuyển hóa để tạo thành bilirubin.

Từ đây bilirubin được chuyển hóa tại gan của trẻ và đào thải ra ngoài từ phân và nước tiểu. Tuy nhiên việc thải bilirubin này không hiệu quả do gan của trẻ sơ sinh làm việc còn yếu, từ đó gây ra tình trạng tăng bilirubin trong máu, gây nên hiện tượng bị vàng da ở trẻ sơ sinh. Còn được gọi là vàng da sơ sinh sinh lý (theo y văn).

Nguyên nhân gây vàng da ở trẻ sơ sinh 

Nguyên nhân thường sẽ do gan của trẻ sơ sinh chưa đủ trưởng thành để giúp loại bỏ bilirubin có trong máu, đây là một sắc tố màu vàng của các chất thải ra sau khi hồng cầu bị phá hủy. 

Khi bé còn trong bụng mẹ, gan của người mẹ sẽ đảm nhiệm quá trình này nhưng sau khi sinh cơ thể của trẻ phải tự gánh vác, trong khi đó cơ thể trẻ sơ sinh lại sản xuất một lượng lớn các tế bào máu cũng được thoái hóa tương đối nhanh và hiện tượng này được gọi là vàng da sinh lý.

Vàng da ở trẻ sơ sinh có gây nguy hiểm không? 

Vàng da ở trẻ sơ sinh non tháng thì đặc biệt nguy hiểm và diễn tiến nhanh. Trẻ bị nhiễm độc thần kinh và gây tử vong, các di chứng nặng nề nếu không được phát hiện hay điều trị sớm.

Vàng da kéo dài không dứt, có thể bị vàng da nhạt, cơ thể trẻ bị vàng da bất thường, vàng đậm, vàng nâu… tốt nhất nên đi đến các trung tâm y tế thăm khám sức khỏe, để có đánh giá chính xác nguyên nhân khiến vàng da.

Cần được bảo vệ và chăm sóc kỹ lưỡng hơn hế do sức đề kháng của trẻ sơ sinh rất kém. Không nên để bệnh vàng da kéo quá dài hoặc dùng những cách chữa mẹo và chữa dân gian không đủ cơ sở vì nó không những không khỏi bệnh mà có thể làm cản trở quá trình điều trị về sau.

1. Biến chứng nguy hiểm từ vàng da kéo dài

Có thể gặp các biến chứng nguy hiểm khi trẻ sơ sinh khi bị vàng da kéo dài lâu ngày:

• Bại não cấp tính: Trẻ bị vàng da có các dấu hiệu khác như không tập trung, bỏ bú, ngủ li bì, khóc nhiều, sốt cao có thể nghĩ ngay đến tình trạng bại não cấp tính. Theo các bác sĩ thì bilirubin rất độc hại với tế bào của bộ não. Vàng da nặng sẽ có khả năng chất bilirubin đi vào trong não, gây ra nhiều biến chứng nghiêm trọng.
• Vàng da nhân: Khi chất bilirubin vượt qua giới hạn cho phép, gan không kịp đào thải, thì có nguy cơ sẽ thấm vào não, tức là trẻ đã bị vàng da nhân. Não không hồi phục được vì điều này gây tổn thương lớn. Do đó, nếu xác định bệnh lý vàng da phải điều trị trước 7 ngày sau khi sinh nhằm để phòng nguy cơ tổn thương não.

2. Khi nào cần tới gặp bác sĩ?

Ngay khi thấy trẻ xuất hiện các triệu chứng sau cha mẹ nên đưa trẻ tới gặp bác sĩ:

• Mức độ vàng da càng lúc càng rõ và vàng toàn thân
• Vàng da xuất hiện sớm trước 24 giờ tuổi
• Vàng da kéo dài trên 1 tuần (mặc dù trẻ sinh đủ tháng) hoặc trên 2 tuần (với trẻ sinh non)
• Tốc độ vàng da tăng nhanh
• Vàng da có kèm theo bất kỳ dấu hiệu khác thường như: đi tiêu phân có mày trắng phấn, bú kém, nôn,  cơn ngưng thở, bụng chướng, nhịp tim chậm, nhịp thở nhanh, sụt cân, hạ thân nhiệt, xanh tái, ban xuất huyết, gồng cứng người, ngủ li bì, co giật, hôn mê…

Qua thông tin trên bạn có thể hiểu thêm về tình trạng vàng da ở trẻ sơ sinh, nếu có bất kỳ dấu hiệu gì về bệnh lý trên, tốt nhất hãy đưa trẻ đến cơ sở y tế sớm nhất để có cách điều trị kịp thời.

‍

Hầu hết mọi người đều nhận đủ chất dinh dưỡng này. Nếu bạn không chắc chắn về tình trạng của bản thân, bạn có thể tham khảo ý kiến của bác sĩ để thực hiện xét nghiệm máu nhằm kiểm tra mức vitamin B12 trong cơ thể.

Càng lớn tuổi, việc hấp thụ vitamin B12 càng trở nên khó khăn hơn. Hấp thụ kém thiếu vitamin b12, vitamin B1 cũng có thể xảy ra nếu bạn đã phẫu thuật giảm cân hoặc thực hiện phẫu thuật khác để loại bỏ một phần dạ dày hay bạn uống quá nhiều rượu.